Lutowiska

Lutowiska położone są przy „Dużej Pętli Bieszczadzkiej” i można śmiało napisać, że są bramą w Bieszczady Wysokie. Miejscowość prężnie rozwija się turystycznie. Powstaje to coraz więcej obiektów noclegowych, oferujących noclegi o rożnym standardzie. Znajdziemy tu zarówno gospodarstwa agroturystyczne, pokoje gościnne, domki campingowe i przytulne pensjonaty. Na turystów czeka tu spokój i bliska odległość w najciekawsze zakątki Bieszczadów. Malowniczo położone Lutowiska zachęcają do spacerów, a z pobliskich widokowych wzgórz możemy podziwiać jedną z najpiękniejszych panoram Bieszczadów.

NOCLEGI W LUTOWISKACH

Mało kto już dziś pamięta, że po II wojnie światowej, w latach 1944–1951, Lutowiska znalazły się w granicach Związku Radzieckiego i zostały przemianowane na Szewczenko. Po tzw prostowaniu granic, kiedy to ZSRR wymienił cenne w węgiel tereny Lubelszczyzny na dziki skrawek Bieszczadów, Lutowiska powróciły do Polski. Swoje siedziby mają tu Nadleśnictwo Lutowiska i Gmina Lutowiska, która jest najmniej zaludnioną gminą w Polsce pod względem mieszkańca na kilometr kwadratowy.

W Lutowiskach nie zachowało się zbyt wiele zabytków. Najcenniejszy, Cerkiew św. Michała Archanioła z 1898 roku została rozebrana w 1980 roku na budulec kościoła w Dwerniku. Tutejszy murowany kościół katolicki pw. św. Stanisława Biskupa został wybudowany w latach 1911-20. W centrum miejscowości zachowała się też drewniana willa z przed I wojny światowej, która obecnie jest remontowana. W Lutowiskach istniała też synagoga, lecz dziś jedyną pamiątką po zamieszkujących tu Żydach jest kirkut założony XVIII wieku, zachowało się na nim około 500 macew.

Historia Lutowisk sięga XVI wieku, kiedy to została lokowana na prawie wołoskim w dobrach sobieńskich, należących ówcześnie do Stadnickich. Nazwa miejscowości wywodzi się od ukraińskiego słowa letowyszcze, oznaczającego miejsce letnich wypasów. Wieś od XVIII w bardzo dobrze się rozwijała, gdyż była położona na skrzyżowaniu szlaków handlowych: z Sanoka ku Przełęczy Tucholskiej i Siedmiogrodowi oraz z Przemyśla przez przełęcz Beskid lub Użocką ku Użhorodowi i przez Turkę do Drohobycza. Odbywały się tu duże jarmarki, a miejscowość posiadała aż dwa rynki ze zwartą zabudową, należącą głównie do Żydów. W owym czasie Lutowiska posiadały nawet prawa miejskie, które utraciły dopiero 1919 r.

W okresie międzywojennym Lutowiska zamieszkiwało najwięcej Żydów bo aż około 1220 osób, po nich najwięcej było tu osób wyznania greckokatolickiego – 769, w mniejszości były osoby wyznania rzymskokatolickiego, bo tylko 136. W tym czasie Lutowiska liczyły 261 domów. W 1942 roku gestapowcy rozstrzelali 650 mieszkańców pochodzenia żydowskiego i spalili synagogę. Pod koniec 1951 r., kiedy Lutowiska wróciły do Polski mieszkało tu tylko 28 rodzin. Do pustych domów wprowadzili się głównie przesiedleńcy z Sokalszczyzny i inni osadnicy z innych stron Polski. Jako ciekawostkę należy dodać, że łąki wokół Lutowisk, w latach sześćdziesiątych posłużyły jako plan filmowy przy produkcji Pana Wołodyjowskiego.

GPS: 49.25113, 22.69559

LUTOWISKA GALERIA ZDJĘĆ